Nr. 904 [Kf. Friedrich] an Kard. Thomas Cajetan
· 8. Juni 1519 (die octava Junii) · Würzburg · Brief · Konzept · lateinisch
A:
FB Gotha, Chart. A 338, fol. 17r–18v (Konzept, lateinisch, von Georg Spalatin).
B:
FB Gotha, Chart. A 338, fol. 89r–90v (Reinschrift, deutsch, mit leichten Abweichungen zum lateinischen Text, Kanzleivermerk von Georg Spalatin: „An den legaten sant Sixts cardinal. 1519. Von der rosen.“).
Editionen:
Cyprian: Nützliche Urkunden 2, S. 109–111, Nr. 15 (Volltext, nach Überlieferung A).; W² 15, Sp. 739–741, Nr. 309 (Volltext, nach Cyprian, Übersetzung).; RTA.JR 1, S. 757 Anm. 4 (Regest).
Cyprian, Ernst Salomon: Der andere Theil nützlicher Uhrkunden zur Erläuterung der ersten Reformationsgeschichte. In: Der andere und letzte Theil zu Wilhelm Ernst Tentzels […] Historischen Bericht vom Anfang und ersten Fortgang der Reformation Lutheri, hrsg. von Ernst Salomon Cyprian. Leipzig 1718. <https://dhb.thulb.uni-jena.de/receive/ufb_cbu_00013488>.
Dr. Martin Luthers Sämmtliche Schriften. Bd. 15: Reformations-Schriften. Zur Reformationshistorie gehörige Documente, hrsg. von Johann Georg Walch. St. Louis 21899.
Determinatio secunda almae facultatis Theologiae Parisiensis super Apologiam Philippi Melanchthonis pro Luthero scriptam. 1521, bearb. von August Kluckhohn (Deutsche Reichstagsakten. Jüngere Reihe 1). Gotha 1893.
[1] [Kf. Friedrich] erhielt das Schreiben Kard. Thomas Cajetans vom 5. Mai 1519 am 28. Mai. Darin teilte Cajetan mit, dass Karl von Miltitz zu [Kf. Friedrich] zurückgesandt wurde, um ihm die Goldene Rose zu überreichen. [2] Da [Kf. Friedrich] dem Papst [Leo X.] nie einen Grund geboten hat, schlecht von ihm zu denken, stellt er sein Wohlwollen ihm gegenüber nicht in Frage, obwohl auf beiden Seiten Misstrauen gesät wurde. [3] Auch wenn Miltitz bereits vor vielen Tagen das Eintreffen der Goldenen Rose angekündigt hat, hält [Kf. Friedrich] sie noch nicht in den Händen. [4] Die Hinweise Cajetans auf die notwendige Treue [Kf. Friedrichs] zur Kirche in der Nachfolge seiner Vorfahren hofft der [Kf.] mit Gottes Hilfe zu erfüllen.
[1] Salutem plurimam. Literas pietatis vestrae, reverende in Christo pater, singularis et domine et amice, die V. Maii apud confluentiam datas, die eiusdem mensis XXVIII accepimus, notificantes nobis a pietate vestra, dominum Carolum de Miltitz rhomani pontificis Leonis Xmi sanctissimi domini nostri nuncium, nobis devotum et singulariter dilectum ad nos statim remissum, ad reddendum nobis sacrum aureae rosae donum. Neque eligi potuisse principem, cui summa omnia magis cuperet. [2] Non dubitamus sanctitatem pontificiam nobis paterna adfectam pietate, ut cui inviti causam daremus, secus de nobis sentiendi, quam de eo, qui invicem perpetuae eius in nos benevolentiae studio simul et amore respondeat. Quamvis non defuerint, qui tale quidpiam conarentur, ut apud sanctissimum dominum nostrum, ita apud nos, nobis vertere crimini, quantumlibet nihil minus cogitantibus. [3] Ad haec quamvis dominus Carolus de Miltitz multis ab hinc diebus nobis auream rosam dixerit a pontifice maximo, pro paterna sua pietate et liberalitate, etsi immeritis, transmissam muneri et honori, nondum tamen hactenus in manus nostras pervenit. Quam autem ob causam, et quo impediente repraesentatio rosae aureae sit tracta, nescimus. [4] Quod vero pietas vestra in suis literis addit, superesse ut in progenitorum et maiorum nostrorum vestigiis insistentes, qui de summis pontificibus et de universa Christi religione egregie meriti sint, romanam orthodoxam ecclesiam colamus, amplexemur et viriliter tueamur, uti faciamus. Hoc enim efficientes, non minorem laudem et gloriam ab ea consecuturos, quam nostri hactenus maiores fuerint adsecuti. Speramus deum omnipotentem nobis id gratiae daturum, ut in omnibus rebus honestis et licitis filium erga pontificiam sanctitatem, et ecclesiam catholicam obedientem agamus, et hoc officii genere in maiorum nostrorum vestigiis maneamus. Sicut in vestris literis nos hactenus fecisse commemoratis, et deo adiutore in posterum quoque perpetuo facere constituimus. Quapropter quum id officii nos ut christianum Sacri Romani Imperii principem electorem deceat, nihil vel laudis vel gloriae popularis cupimus et expectamus. Quod pietatem vestram, ut cui gratificari sumus parati, latere noluimus.
[1] Salutem plurimam. Literas pietatis vestrae, reverende in Christo pater, singularis et domine et amice, die V. Maii apud confluentiam datas, die eiusdem mensis XXVIII accepimus, notificantes nobis a pietate vestra, dominum Carolum de Miltitz rhomani pontificis Leonis Xmi sanctissimi domini nostri nuncium, nobis devotum et singulariter dilectum ad nos statim remissum, ad reddendum nobis sacrum aureae rosae donum. Neque eligi potuisse principem, cui summa omnia magis cuperet. [2] Non dubitamus sanctitatem pontificiam nobis paterna adfectam pietate, ut cui inviti causam daremus, secus de nobis sentiendi, quam de eo, qui invicem perpetuae eius in nos benevolentiae studio simul et amore respondeat. Quamvis non defuerint, qui tale quidpiam conarentur, ut apud sanctissimum dominum nostrum, ita apud nos, nobis vertere crimini, quantumlibet nihil minus cogitantibus. [3] Ad haec quamvis dominus Carolus de Miltitz multis ab hinc diebus nobis auream rosam dixerit a pontifice maximo, pro paterna sua pietate et liberalitate, etsi immeritis, transmissam muneri et honori, nondum tamen hactenus in manus nostras pervenit. Quam autem ob causam, et quo impediente repraesentatio rosae aureae sit tracta, nescimus. [4] Quod vero pietas vestra in suis literis addit, superesse ut in progenitorum et maiorum nostrorum vestigiis insistentes, qui de summis pontificibus et de universa Christi religione egregie meriti sint, romanam orthodoxam ecclesiam colamus, amplexemur et viriliter tueamur, uti faciamus. Hoc enim efficientes, non minorem laudem et gloriam ab ea consecuturos, quam nostri hactenus maiores fuerint adsecuti. Speramus deum omnipotentem nobis id gratiae daturum, ut in omnibus rebus honestis et licitis filium erga pontificiam sanctitatem, et ecclesiam catholicam obedientem agamus, et hoc officii genere in maiorum nostrorum vestigiis maneamus. Sicut in vestris literis nos hactenus fecisse commemoratis, et deo adiutore in posterum quoque perpetuo facere constituimus. Quapropter quum id officii nos ut christianum Sacri Romani Imperii principem electorem deceat, nihil vel laudis vel gloriae popularis cupimus et expectamus. Quod pietatem vestram, ut cui gratificari sumus parati, latere noluimus.
Zitierempfehlung:
Nr. 904. In: Briefe und Akten zur Kirchenpolitik Friedrichs des Weisen und Johanns des Beständigen 1513 bis 1532. Reformation im Kontext frühneuzeitlicher Staatswerdung. Online-Edition: https://bakfj.saw-leipzig.de/print/904 [Datum des Zugriffs: 16.08.2025]
Lizenz:
Creative Commons, Namensnennung - Nicht-kommerziell - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)